Clarkesworld Magazine Issue 230 November 2025

In de Clarkesworld Magazine van november 2025 zijn te lezen zeven korte science fiction/fantasy verhalen en vier non-fictie artikelen.

R.H. Wesley schrijft in The Stone Played at Tenge over het spel Go, een spel dat ik zelf nooit onder de knie heb gekregen en wellicht mede daardoor altijd magisch op mij overkomt. In dit verhaal worden levenswijsheden verpakt in een potje Go met de goden die met de sterren in de lucht het Go-bord zichtbaar maken. Ze spelen schijnbaar de domste beginnerset wat later briljant blijkt te wezen. Een verhaal dat onder de huid gaat zitten.

D.A. Xiaolin Spires gooit het over een heel andere boeg in Jade Fighter. Het begrip edutainment wordt geïntroduceerd, leren door te spelen. Een vrouw ontwikkelt haar sociale vaardigheden in een digitale wereld. Zij geeft aandacht aan een NPC (Non-player character), een personage in het spel waar zij geen controle over heeft. Maar door haar aandacht te schenken, begint deze NPC-er zich te ontwikkelen en wil zij meer zijn dan een NPC-er. Interessant hoe wij in de digitale wereld willen leven terwijl de digitale wereld liever in de onze is.

Tade Thompson neemt eenderde van het tijdschrift in beslag met zijn 50 bladzijden tellende verhaal The Apologists. Hij vertelt zo gedetailleerd dat ik commentaar in mijn hoofd hoorde als 'ja, zo kan ik ook een lang verhaal schrijven'. Maar uiteindelijk werd het heel spannend, een moordmysterie. Het daagde mij uit om mee te denken wie het gedaan had en waarom. Het is SFF dus ik dacht al snel aan aliens en dat element is aanwezig maar er zijn meer omdraaiingen waardoor het weer een interessante kijk op de mensheid geeft. 

 

 

 

Rat Queens Volume Four High Fantasies - Kurtis J. Wiebe & Owen Gieni

Eerst dacht ik nog even dat ik wellicht een verkeerd soort versie had maar nee, de nieuwe tekenstijl bleef de hele strip. Een tekenstijl die zeer veel afwijkt van die van de vorige drie delen en die volgens mijn smaak veel minder aanspreekt door in plaats van zachte lijnen en heldere kleuren met schetsachtige potloodstrepen en vlakke kleuren te komen. Het heeft me de hele strip gestoord. Nu zag ik ook dat de volgende delen door deze zelfde tekenaar zijn gemaakt en zie daar nu al een beetje tegenop.

Het verhaal speelt zich in de tijd af voor de eerste drie delen. Daar is de tekenstijl dan eventueel dan nog wel mee goed te praten, het is alsof je in het minder duidelijke verleden kijkt. Maar voor mij is dat helaas niet genoeg.

Het verhaal verder is wel prima in orde. Braga, de trol uit de extra van het derde deel, blijkt een van Rat Queens te zijn geweest in het verleden. Zij komen in aanraking met andere groepen zoals de Cat Kings die een mannelijke spiegel van de Rat Queens zijn. Hierbij is het wel grappig dat ze dezelfde kleuren als hun spiegelpersonage dragen al zijn ze verder wel anders in wat ze kunnen en hoe ze acteren. 

Nadat de Rat Queens door een magische deur stappen verandert de tekenstijl. Het wordt meer aquarel, schilderachtig en bevalt me beter. 

De spijtspiegel is dan weer een prachtige vondst van Kurtis Wiebe, een spiegel waar je niet ontkomt om te zien waar je spijt van hebt. Elk personage leer je op deze manier nog weer wat meer kennen. 

En het is precies zijn kwaliteit van schrijven waardoor ik de volgende delen ook zal lezen ondanks de minder aantrekkelijke tekenstijl.

Man & Paard krijgen het te heet! - Mestrik

Man & Paard, wat kan ik daar nou over zeggen? Als ik aan deze humoristische strip denk dan word ik al melig. De vraag is wat er nu precies zo grappig aan is, ik kan het niet zeggen.

De verhaaltjes beslaan vaak vier bladzijden waarbij Man en Paard de Witte Draak proberen te vangen wat nooit lukt. Een bekend gegeven in stripland, denk bijvoorbeeld aan de Generaal die ook nooit de overwinning behaald en toch blijft het leuk. 

De tekeningen van de personages Man en Paard lijken eenvoudig maar een paard tekenen is eigenlijk nooit heel makkelijk en de schijnbare simpelheid is daarom wellicht extra knap. In een van de stripjes in dit boek wordt letterlijk gespeeld met dit gegeven. Eerst klaagt Man dat hij alleen zwartwit is waarop hij bruin wordt afgebeeld met blauwe stippen waar Man ook niet tevreden over is. Zo wordt het steeds gekker en gekker en wordt zelfs de bekende tekenstijl van Man & Paard veranderd. Heel leuk ook dit soort metahumor.

Ik hoop dat Mestrik nog jarenlang dit soort strips blijft maken. De luchtigheid en meligheid is een verademing in deze tijd waar velen kiezen voor dystopische sferen. 

Anselm Kiefer Sag mir wo die Blumen sind

Voor mijn verjaardag in april kreeg ik een toegangskaartje voor de expositie in het Van Gogh en het Stedelijk van Anselm Kiefer. Dit is het boek dat bij deze expositie is uitgebracht.

Eerlijk gezegd vond ik het best spannend om naar deze expositie te gaan. Anselm Kiefer zijn werk is in mijn leven de eerste beeldende kunst geweest waar ik diep van onder de indruk raakte. Het was de expositie van 1986/1987 (ik was dus 17 of 18) in het Stedelijk waar ik voor het eerst rillingen over mijn rug voelde lopen bij het zien van enorme schilderwerken. Het overweldigde mij destijds en dat was een herinnering die ik niet kwijt wilde. Daarom aarzelde ik of ik op mijn zesenvijftigste deze zelfde werken en nieuwe werk van deze kunstenaar zou willen zien. Wat als dit nu vreselijk zou tegenvallen? Uiteindelijk heb ik het er toch maar op gewaagd.

Ik liep de eerste zaal in het Van Gogh binnen en was binnen enkele seconden opnieuw overweldigd door de enorme doeken van Kiefer. Het maakte dit keer ook een diepe ontroering in mij los en ik wilde niets liever dan tussen deze schilderijen voor eeuwig wonen. 

Al kunnen de foto's van deze werken in dit boek natuurlijk nooit tippen aan de ervaring van oog in oog te staan met het werk zelf, het is wel een goeie om de herinneringen daaraan weer op te kunnen roepen en daarmee komen ook deze emoties weer los (al is dit wel in minder heftige mate). 

Naast de vele foto's van Kiefer zijn werk is er ook een essay van Kiefer zelf opgenomen waarin hij vertelt over hoe hij als jonge jongen al geïnspireerd is geraakt door Van Gogh. Al ben ik op zich nooit zo van hele uitleggen bij kunstwerken omdat ik ze graag op wat het zelf is wil ervaren en kijken wat het met me doet. Toch is deze toelichting wel boeiend om te lezen.
Evenals de twee andere essays, een van de historicus Simon Schama die de gedeelde liefde van Van Gogh en Kiefer voor zonnebloemen beschrijft en een van kunsthistoricus Antje von Grauventiz die vertelt over de erkenning van Kiefer in Nederland. Allemaal redelijk interessant.

Maar het haalt het allemaal bij lange niet bij wat de kunstwerken van Anselm Kiefer zelf teweeg brengen. Heel fijn dat er veel plek is ingeruimd om zijn werk in dit boek te laten zien.

Clarkesworld Magazine Issue 229 October 2025

Het oktobernummer van Clarkesworld Magazine bevat zeven korte sciencefiction/fantasy verhalen en vier non-fictie artikelen. 

Greg Egan heeft mij sneller door laten bladeren dan ooit een andere verhaal in Clarkesworld Magazine. In zijn Understudies proberen kinderen die niet de kans hebben om met een alien te versmelten en daarmee hogerop de ladder in de maatschappij te komen, aan te tonen dat zij minstens en misschien wel meer waard zijn door een wiskundetoernooi te winnen. Dit thema is prima maar bladzijde na bladzijde werden de wiskundevragen beschreven en vervolgens de oplossingen uitgelegd. Dat je dat een, twee of drie keer doet, oké. Maar het hield maar niet op. Ik kon niet anders dan al die tekst overslaan, ik lees geen verhaal om wiskundeproblemen op te lossen. 

Liu Maijia wist mij duidelijk meer te bekoren.  Blake Stone-Banks vertaalde Giant Grandmother uit het Chinees naar het Engels. In het begin wist ik niet goed wat ik aan het lezen was maar gaandeweg vormde voor mijn ogen een wereld waarin de mensheid dreigt uit te sterven omdat het gen voor het immuunsysteem steeds vaker ontbreekt. Wetenschappers zijn dan ook naarstig op zoek naar een versneld evolueren van de mens naar een vorm die wel houdbaar is. De oma van de hoofdpersoon is het eerste grote succes, zij is een olifant geworden. Prachtig idee dat dit een hogere vorm is dan de mensheid. Net zoals evolueren naar een schimmel een duurzamere levensvorm blijkt te zijn.

Carrie Vaughn heeft mij met een vraag achtergelaten door het schrijven van The Job Interview. Eerst wil ik nog even zeggen dat het verhaal vertellen door middel van recht toe, recht aan gebeurtenissen doorspekt met e-mails voor mij heel sterk werkte, het gaf mij het gevoel er echt bij te zijn. Alleen weet ik nu niet of de crisis op het ruimteschip een test was en als sollicitatie diende of dat haar handelen haar als geschikte kandidaat voor een andere baan maakte. Wel leuk om daar over te twijfelen. 

The Plated Prisoner series: Glow - Raven Kennedy

Wat een heerlijke weghapserie is dit toch. Alhoewel ik bij dit deel wel iets had dat het wat al te gedetailleerd werd en het geen ruim 700 bladzijden had hoeven te beslaan om het verhaal op een boeiende manier te vertellen. Maar uiteindelijk werd het vele lezen op het einde wel beloond met een prachtige twist waardoor ik bijna niet kan wachten met het lezen van het volgende deel.

Onze hoofdpersoon Auren is geruime tijd bewusteloos waardoor de gebeurtenissen vanuit Slade, haar geliefde, verteld worden. Ik kon me niet voorstellen dat Auren het niet zou overleven maar het duurde wel beroerd lang voordat ze weer volledig meedeed. 

De politiek in dit boek en daarmee het geplot en gedraai, is van hoge kwaliteit. Voor een deel kon ik wel voorspellen wie welk standpunt in ging nemen maar soms wisten de personages me toch te verrassen door net wat anders te doen. Dat een groot deel voorspelbaar was, stoorde mij helemaal niet. Daardoor kon ik juist lekker in het verhaal gaan hangen en meebeleven.

Heel soms werden de hoofdstukken niet gevuld met de gebeurtenissen door de ogen van Auren en Slade maar door die van kleinere bijfiguren. En eerlijk gezegd vond ik die wel heel verfrissend en hadden daar wel iets meer nog van mogen zijn. Even uit de zwaarte van de trauma's van Auren en de zwarte geschiedenis van Slade. Niet dat deze bijfiguren geen zwaarte of zwartheid hadden maar toch op een andere manier. 

Een beetje moeite had ik met Malina. Zij handelt als een klein kind die al haar behoeftes wil bevredigen en gaat piepen als dit niet doorgaat. Dat dit mis zou gaan, zag ik van mijlen ver aankomen en ik had wel iets meer ontwikkeling in haar personage willen zien. Het is natuurlijk fantasy en duidelijk bedoeld als dromerig vermaak met wat meer zwart-wit-figuren dan in het echte leven maar deze vond ik net een beetje te.

Een traan heb ik gelaten bij de gevoelens die de rauwe strijder Osrik heeft voor Rissa en hoe zij vecht tegen de gevoelens die zij heeft voor hem. Erg genoten van dit zij-lijntje in het grotere geheel. 

Het is makkelijker te schrijven over wat stoort dan wat er allemaal schitterend is. Maar wat mij betreft slaat de wijzer ver naar schitterend uit en neem ik met gemak voor lief wat stoort.

Rat Queens Volume Three Demons - Kurtis J. Wiebe & Tes Fowler

Het is zo'n drie maanden geleden dat ik de eerste twee delen gelezen heb en tot mijn verrassing wist ik nog behoorlijk goed uit wie de Rat Queens bestaan en hoe ze in het leven staan. Dus ik hoefde niet nog een keer opnieuw te beginnen (zoals ik met deel 1 wel gedaan heb).

In dit deel worden nog wat meer achtergronden van de vier dames uit de doeken gedaan. Voor Hannah pakt dit het meest dramatisch uit omdat nu iedereen weet dat zij in het verleden van demonische krachten gebruikt heeft gemaakt en het niet schuwt het nogmaals te gebruiken. Dit leidt uiteindelijk tot een breuk met de andere drie queens waarbij de broer van Dee het niet overleefd. Ook de vader van Hannah komt aan zijn einde. Drama alom.

Maar er valt ook heel veel te lachen in dit deel. Zoals wanneer Betty en Violet op een slee een grot inglijden waar een sneeuwdraak ze op staat te wachten. Het gevecht dat dan volgt, is dolkomisch waarbij de draak het meest grappige is. Deze luchtige scènes zijn een hele verademing naast de loodzware gebeurtenissen die parallel lopen.

Op het einde van dit deel is er als extra een op zichzelf staand verhaal opgenomen over een ork die niet de opvolger van de leider van de stam wil zijn en de gevolgen daarvan. 
Zoals deze hele strip ook weer schitterend getekend en ingekleurd en dat met een verhaal dat elke seconde boeit.

Het geschenk - Gaea Schoeters

Een collega deelde bij zijn afscheid dit boekje uit aan iedereen uit de vakgroep. In eerste instantie bijzonder dat iemand die afscheid neemt iets uitdeelt en daarnaast ook nog iedereen een boek geeft. Dit had ik in mijn werkende leven nog niet eerder meegemaakt.

Van Gaea Schoeters had ik ook nog nooit gehoord dus alleen maar extra leuk om met een geheel frisse blik aan dit boekje te beginnen. Het begint dan ook gelijk goed met loslopende olifanten die worden opgemerkt in Berlijn. Wat kan hier aan de hand zijn?

Het blijkt een politieke satire te zijn waarbij onze westerse betweterigheid over hoe wij vinden dat ze de zaken moeten regelen in Afrika, pijnlijk naar voren komt. Heel scherp worden de politieke overwegingen en het westerse moraal door Gaea Schoeters in dit verhaal weergegeven. 

Daarnaast leest het ook als een trein. Behalve dat ik af en toe even werd afgeremd door een Vlaams gebruik van een voorzetsel of uitdrukking. 
De letters staan ook best dicht op elkaar en men heeft maar kleine marges wit aan de bovenkant en zijkanten gelaten. Dit voelt alsof ze het zo goedkoop gedrukt wilden hebben door zo min mogelijk pagina's nodig te hebben waar alle tekst op terecht moest komen.

Gelukkig wist het verhaal over hoe nu verder met de uiteindelijk 20.000 olifanten in Berlijn, mij voldoende te boeien om over het bovenstaande niet langer te struikelen. 

Een lekker weghapboekje met een kijkje in onze westerse politiek.