zaterdag 2 februari 2013

Het Sunjata-epos zoals verteld in Kela (Mali) - Jan Jansen


Dit boekje is een huwelijksgeschenk geweest. Een vriend van mijn toen aankomende echtgenoot had dit op aanraden van deze zelfde nog steeds huidige echtgenoot voor ons, maar dus eigenlijk mij, gekocht omdat ik een liefhebber ben van mythe, sage en legendes uit heel de wereld.

Het Sunjata-epos is het heldendicht over koning Sunjata, de stichter van de samenleving van bevolkingsgroepen ten zuiden van de West-Afrikaanse Sahara. Zo staat geschreven op de achterflap.
Als totaal onbekende met dit epos en zonder enige kennis over dit gedeelte van Afrikaanse culturen ben ik dan ook zeer gebaat geweest bij de inleiding van Jan Jansen. Deze inleiding geeft net genoeg context om het verhaal zelf met iets meer houvast te kunnen lezen.

De Afrikaanse namen kleuren gelijk het verhaal met zijn heel eigen klanken die zo anders zijn dan de Nederlandse Jan, Piet en Klaas.
Het verhaal wordt verteld door een bard, een verteller die in hoog aanzien staat in deze Afrikaanse maatschappij en spreekt de toehoorder voortdurend aan met Mbemba Sidiki, dat is de persoon waaraan het verhaal verteld is toen deze versie werd opgetekend.
Zelfs in de vertaalde zinnen hoor je het ritme waarin de zinnen gebracht zijn. Dit komt door zowel de namen als de vele herhalingen. Zinnen worden zowel letterlijk herhaald als gedeeltelijk of met een kleine wijziging. Mij gaf het gevoel van rondom een groot kampvuur zitten waar de verteller vol overgave zijn epos ten gehore brengt.

Ondanks al deze sfeerverhogende elementen konden de gebeurtenissen uit het epos mij niet echt grijpen. Ik weet niet of dit te maken heeft met mijn onbekendheid met dit verhaal of dat ik te veel van de context mis. In de inleiding wordt al aangegeven dat de toehoorders bij het horen van bepaalde namen al gelijk weten wat voor geschiedenissen daar allemaal mee gepaard gaan. Dat zal een heel andere luisterervaring opleveren dan met een ongeoefend oor zoals de mijne.
Voor mij was het nu te oppervlakkig en te veel geheen-en-weer.

Wel een boekje om over een tijd nog eens ter hand te nemen en dan te zien hoe het valt.

Geen opmerkingen:

Gezinsverpakking - De Chabotten

Voor ik dit boekenweekgeschenk ging lezen, luisterde ik naar de podcast Nooit meer Slapen waarin de familie Chabot over dit boekje geïntervi...