Paper Girls 6 - Brian K. Vaughan & Cliff Chiang

Bij het beginnen te lezen van het laatste boek van een serie heb ik gelijk de verwachting en hoop dat het een bevredigend einde gaat krijgen. Nu gaat deze hele serie over vier meiden uit 1988 die uit hun tijd worden gerukt en in allerlei verschillend tijden terecht komen zowel in het verleden als toekomst. Mijn verwachting was dan ook dat ze in 1988 zouden eindigen en wellicht niet eens meer zouden weten wat er allemaal gebeurd is, als het al had plaatsgevonden.

Dit deel begint nog in de toekomst waar de verschillende vechtende partijen uiteindelijk met de vier meiden afzonderlijk in aanraking komen. Nu had ik zelf al de hele serie de vraag van wat nu de inzet van het gevecht is en wat ze willen bewerkstelligen. Dat komt nu in dit laatste deel naar voren. Heel bevredigend.

Ook is mijn verwachting van het einde uitgekomen, al is er op de laatste paar bladzijden toch nog een heel klein verrassinkje. Wat ik van Brian K. Vaughan eerlijk gezegd ook wel verwacht had. Ik heb zo'n hoge pet op van deze auteur dat hij bijna wel moet teleurstellen en dat dan keer op keer niet doet. Fantastisch.

Een serie om nog eens helemaal te herlezen met de kennis die ik nu heb.

The Plated Prisoner serier: Gild - Raven Kennedy

Op een ochtend kwam een collega naar mij toe lopen met 'jij houdt toch van fantasy?'. Nu moet ik eerlijk zeggen dat het alweer even geleden is dat ik pure fantasy heb gelezen en daarvan genoten. Eigenlijk houd ik meer van science fiction maar ik ontkende toch niet. Hij vroeg of ik Raven Kennedy kende. Een naam waar ik nog nooit van had gehoord. Het blijkt een auteur te zijn die behoorlijk aan de weg timmert wat totaal langs me heen is gegaan. De volgende dag kreeg ik de eerste twee delen van de serie The Plated Prisoner Series in mijn handen gedrukt begeleid door zo'n blij hoofd dat ik dit niet kon weigeren.

Bij geleende boeken voel ik vaak een druk dat ik ze snel moet lezen omdat ik ze terug moet geven. Dat is natuurlijk helemaal niet zo want ik heb geen ultimatum gekregen maar toch. Eerst las ik nog wat andere boeken uit en toen begon ik zonder enige verwachting in Gild, het eerste deel van deze serie.

Al snel had ik door dat dit boek niet geschikt was voor kinderen of pure zieltjes. De hoofdpersoon is het favoriete seksspeeltje van koning Midas, ja die met dat goud. Zij is gedeeltelijk verguld met goud en wordt in een persoonlijke kooi dat meerdere kamers beslaat gevangen gehouden of beschermd, het is maar hoe je het wil lezen.
Het eerste gedeelte van het boek draait met name om seks. Dit had ik niet aan zien komen in een fantasyboek en ik moest even denken aan Fifty Shades of Grey al heb ik dat nooit gelezen.
Dan blijkt koning Midas politieke spelletjes te spelen waar ook zonder haar weten de hoofdpersoon ingezet wordt. Zij is achteraf zeer gekrenkt want tot die tijd was zij meer dan loyaal aan haar koning en geliefde.

Ik was een groot deel van het boek verbaasd over deze loyaliteit en het weinig feministische van dit verhaal. De hoofdpersoon lijkt wel een aanbiddend, zwak vrouwtje, iets dat in boeken van heden ten dagen toch niet meer voorkomt. Maar heel langzaam door de verschillende gewelddadige gebeurtenissen komt er een andere zijde van haar naar voren. Niet gelijk een strijder en een held maar juist subtiel opbouwend verzet. Een prikkelende ervaring om te lezen en eerlijk gezegd verwacht ik in de volgende delen nog wel meer ontwikkeling.

Deze auteur heeft mij verrast. Er is veel fantasy wat erg lijkt op wat er al is. Met de mythe rondom koning Midas heeft Raven Kennedy een interessant uitgangspunt genomen waarmee ze verder geheel haar eigen weg is gegaan. Zeker origineel in hoe de personages zich gedragen en hoe de fantasy in de vorm van een elfenwereld op afstand heel langzaam in het verhaal wordt ingevoegd.

Eerst zag ik wat op om zes delen te moeten gaan lezen maar de schrijfstijl is zeer toegankelijk en het verhaal wordt steeds interessanter.

De krater - Gerwin van der Werf

Een boekenweekgeschenk is altijd weer een verrassing. Het kan ronduit saai zijn of plotseling diep rakend. Het leukste vind ik als het van een schrijver is die ik niet ken. En met Gerwin van der Werf was dat het geval.

Het was een ochtend dat ik wat tijd over had en zonder enige voorkennis aan dit geschenk begon. Ik heb het in een keer uitgelezen en daarna vroeg ik me af wat ik er nu van vond. Het was niet dat ik er gelijk een enorme mening over had. Het had me niet verveeld en het had me niet geraakt. Het was vermakelijk genoeg om het in een keer te lezen maar niet om het nog eens te lezen.

Het verhaal wordt verteld vanuit een tiener die haar oudere broer weet te verleiden om hun jongere broer die amper nog naar buiten te bewegen was door depressie, mee te nemen naar het weinige wat hem interesseerde namelijk meteorieten.
En eigenlijk is het niet meer dan dat. Geen ontknopingen, geen diepere lagen die ik kon ontdekken, geen verrassingen, geen karakterontwikkelingen. Het is wat het is.
Vermakelijk en prima zo.

Clarkesworld Magazine Issue 222 March 2025

In de maartuitgave van Clarkesworld Magazine dit maal zeven korte science fiction en fantasy verhalen uit zeven verschillende landen. De auteurs komen uit de Verenigde Staten, Rusland, Botswana, Japan, Bulgarije, China en Mexico. Daarnaast zijn er ook vier non-fictie artikelen waarvan twee interviews, een aan wetenschap grenzend stuk en de uitslag van de poll van beste verhalen en illustraties uit de Clarkesworld Magazines van 2024.

Alle verhalen hebben mij enorm geïntrigeerd behalve het Mexicaanse Funerary Habits of Low Entropy Entities van Damián Neri wat mij te te veel een biologieles over cellen leek.

From Enceladus, with Love door de Amerikaanse Ryan Cole gaat over een jonge verstekeling op een ruimteschip die contact maakt met de jonge kunstmatige intelligentie dat het schip zelf is, raakte mij door de hunkering van deze kinderen naar hun moeders. 

Alex Shvartsman vertaalde Pollen van Anna Burdenko uit het Russisch. Een gezin komt vast te zitten op een planeet door de pollen die hen laat hallucineren en naar een afgrond laat lopen. Terwijl ik zat te denken dat er wel wat plotgaten in zaten, werden deze zelf benoemd en charmant opgelost. Heel leuk.

De Motswaanse Tlotlo Tsamaase schreef Mindtrips, dat voor mij als lezer ook een trip was. Een patiënt krijgt een pil om in aanraking te kunnen komen met haar verleden. Een enorm confronterend verhaal van hoe je als kind je je ervaringen kunt wegstoppen. 

In Those Uncaring Waves geschreven door Yukimi Ogawa begint met de ontdekking dat kwaliteit van de inkt is veranderd. Dit ontrolt zich in een verhaal over machines, macht, discriminatie, standsverschillen en vernuft. Door de nadruk van inkt waarmee op de huid wordt geschreven, voelt het gelijk Japans aan.

Het Bulgaarse Hook and Line door Koji A. Dae heeft een fascinerende spirituele inslag. De stervende aarde wordt door een select gezelschap in een ruimteschip verlaten om generaties lang onderweg te zijn. Mediums doen er alles aan om de zielen van aardse bewoners aan zich te binden maar verliezen er steeds meer. Het laatste medium probeert een jongere op te leiden om deze taak over te nemen maar zonder succes. Het verhaal is heel liefdevol in hoe het zich ontrolt en prachtig het idee hoe de zielen van onze voorvaderen nog lange tijd met ons meegaan.

The Sound of the Star is een Chinees verhaal van Ren Zeyu vertaald door Jay Zhang. Een zeer fantasierijk verhaal waarin een koerier vele planeten bezoekt en hierin steeds meer waardering krijgt voor de verschillen in klimaat, cultuur en geluid. Met name de verschillen in hoe geluid zich gedraagt of wordt ervaren krijgt de nadruk.

 

 

 

 

 

Paper Girls 5 - Brian K. Vaughan & Cliff Chiang

Brian K. Vaughan blijft ongelooflijk met wat hij allemaal kan bedenken. Met de serie Saga had hij me al helemaal in zijn greep maar met Paper Girls, wat een hele andere sfeer heeft, heeft hij me toch ook weer bij de kladden.

Het is de combinatie van interessante, levensechte personages met verrassende tijdreisverschijnselen. En in dit deel komt daar ook nog eens bij dat er verbinding wordt gemaakt met personages uit eerdere delen waarvan ik dacht dat we die in zijn geheel hadden achtergelaten. Met Brian K. Vaughan kun je werkelijk alles verwachten.

De tekeningen van Cliff Chiang vind ik niet bijzonder maar ze passen wel heel erg goed bij dit verhaal dus voldoen ze uitstekend.

Helaas heb ik nog maar een deel te gaan en dit is ook werkelijk het laatste deel. Ik ben benieuwd of het een afgerond verhaal is geworden.

The Expanse 5: Nemesis Games - James S.A. Corey

Nemesis Games is het vijfde deel van The Expanse, de geen moment inzakkende wervelende science fiction serie. Een boek dat alweer leest als een trein en me telkens opnieuw verrast met hoe goed dit is omgezet in de televisieserie.

En dat is misschien ook wel wat het voor mij zo makkelijk maakt om te lezen. De televisieserie heb ik meerdere malen gezien en ondanks mijn slechte geheugen krijg ik bij het lezen van dit deel onmiddellijk de beelden van de serie voor mijn ogen.

Er zijn wel wat aanpassingen voor televisie gemaakt maar dat zit 'm vooral in personages die zijn samengevoegd of een grotere rol hebben gekregen.

Zowel de boeken als de televisieserie vind ik weergaloos. Zonde om op de inhoud in te gaan, ga het lezen.

Paper Girls 4 - Brian K. Vaughan & Cliff Chiang

Het is wel een nadeel dat ik deze strip zo langzaam aan het lezen ben waardoor ik niet altijd meer helemaal in de gaten heb, wie wie is en wat de verhoudingen tussen de meisjes zijn. Meestal lost zich dat al lezende wel weer op door de hints die gegeven worden maar ik raad lezers zeker aan de hele reeks te lezen en niet zo maar bij een deeltje te beginnen.

 

In dit deel belanden de meisjes in het jaar 2000 waar een oorlog tussen toekomstige robots wordt uitgevochten en de mensen het onderspit dreigen te delven.

 

De tekeningen zijn zonder uitzondering van consequent goeie kwaliteit en het verhaal, tja, ik zeg Brian K Vaughan. Kan die man eigenlijk wel iets slechts schrijven?

Clarkesworld Magazine Issue 221 February 2025

Het februarinummer van Clarkesworld Magazine bevat zeven korte science fiction en fantasy verhalen en vier non-fictie artikelen.

Vaste prik in februari is de lezerspol waarbij er uit de verhalen en covers van 2024 de favorieten gekozen mogen worden. Ik houd tijdens het lezen van dit tijdschrift het hele jaar bij welke verhalen mij het meest aanspreken en wat ik van de illustraties op de voorkant vind. In januari zijn er twee dagen dat er uit alles wat in het vorige jaar is gepubliceerd gekozen kan worden en dan nu in februari worden de finalisten voor de laatste ronde. Vaak zitten mijn favorieten daar niet bij. Dit keer herkende ik ook maar een enkele titel. Dan is het nu wachten op de uitslag in het maart-nummer.

De verhalen in dit februarinummer vond ik niet zo sterk. Er was er niet een die er enorm uitsprong.

We Begin Where Infinity Ends van de Nigeriaanse Somto Ihezue is een schattig liefdesverhaal op de achtergrond van het thema lichtvervuilingsproblematiek. 

De Canadese M. L. Clark beschrijft in A Planet Full of Sorrows de ontdekking van sporen van buitenaardse wezens op een verder onbewoonde planeet wat drie verschillende soorten religieuze stromingen aantrekt. De parallellen met de huidige tijd is niet te missen.

Carmen Yiling Yan vertaalde uit het Chinees The Hanging Tower of Babel geschreven door Wang Zhenzhen. Met het gebruikelijke Chinese uitleggerige toch ook een ontroerend verhaal hoe een zoon voor zijn dementerende vader blijft zorgen. 

Allemaal vermakelijk maar niet dat het me nu lang bij blijft dus ik denk niet dat ik op een van deze verhalen zal stemmen volgend jaar.

 

 

Ik kom hier nog op terug - Rob van Essen

Een collega kwam naar mij toe en zei dat hij een boek aan het lezen was waardoor hij steeds aan mij moest denken. Wat bleek, in dit boek gaat het over een schilder die de Schellingwoude- en Amsterdamse brug schildert en wij hebben jarenlang samen over de Amsterdamse brug van het werk naar de stad gefietst. Nu werd ik natuurlijk nieuwsgierig naar dit boek en dat bleek Ik kom hier nog op terug van Rob van Essen te zijn.

Ik heb eerder met veel plezier een boek van hem gelezen en was dan ook benieuwd of dit boek ook zo bij mij aan zou slaan. Nou dat deed het. Het is literatuur samen met science fiction (mijn andere geliefde genre) en dat dit door een groot publiek wordt omarmd doet mij deugd.

In het boek wordt er zo wat door de tijd gesprongen en daarmee wordt ook Amsterdam in de jaren eind tachtig belicht, de tijd dat ik zelf als student in Amsterdam ben komen wonen. De beschrijving van plaatsen zoals bijvoorbeeld de oostelijke eilanden met zijn leegstaande silo's was een feest van herkenning.

Zo ook het een belangrijke rol geven van G.B.J Hiltermann. Deze man had in mijn jonge jeugd een radiocolumn met als titel de toestand in de wereld volgens G.B.J. Hiltermann. Dit intrigeerde mij mateloos als kind zonder het ooit werkelijk te horen.
Dit bracht mij in gesprek met mijn collega's over de verzuiling in de jaren zeventig en tachtig waarbij het uitmaakte uit welk nest je kwam, welke programma's je op de radio en televisie wel of niet mocht horen en zien.

De grootste verrassing was de beschrijving van het concert van Swans in Paradiso. Swans is mijn meest favoriete band ooit en ook ik was daar destijds bij dat concert als onwetende tiener. Dat de hoofdpersoon in het boek het concert niet zo boeiend vond, kon voor mij de pret niet drukken. Mijn nostalgische trip was nu volledig.

Maar uiteindelijk zijn dit voor het verhaal natuurlijk maar bijzaken al heeft het mijn leesplezier enorm versterkt. Het verhaal zelf is ook nog eens intrigerend op zichzelf en ik had zeker zonder al mijn eigen herinneringen er ook van genoten.

Vragen als hoe je nu je eigen verleden beleefd en welke verhalen je ervan hebt gemaakt, spelen een grote rol in dit boek. En het mooie vind ik dat er nergens een uitleg komt wat de bedoeling is van dat de vroegere studentengroep allemaal naar dat ene moment in de tijd worden gebracht. Weer een juweeltje van Rob van Essen.

Ik ben er niet - Lize Spit

Van haar debuut Het Smelt was ik niet echt gecharmeerd en het was dat dit boek Ik ben er niet in het Das Mag-abonnement zat anders had ik het niet eens aangeschaft. Maar wat ben ik blij dat ik het nu toch ben gaan lezen. Ik zit mij zelfs af te vragen of ik Het Smelt (dat ik inmiddels heb weggegeven) niet opnieuw een kans moet geven.

In Ik ben er niet wordt haarfijn beschrijven hoe in een relatie de ander langzaam manisch wordt en hoe de ik-persoon hiermee omgaat. De gebeurtenissen worden chronologisch in de tijd omschreven afgewisseld met iets dat nu te gebeuren staat. Deze vorm kwam op mij nogal kunstmatig spanning opdrijvend over en was ook waar ik in Het Smelt over viel. In plaats van in het verhaal getrokken te worden, werd ik afgeleid door de vorm.

Maar dit keer waren de belevenissen van de ik-persoon met haar geliefde zo intens dat na verloop van tijd de vorm me niet meer boeide. Het pijnlijk tussen de vingers doorglippen van de geliefde ging me steeds meer onder de huid zitten. Ik wilde wel van alles naar de ik-persoon roepen maar wist dat ze me niet kon horen, net zoals haar vriend haar niet meer hoorde. 

Heel knap hoe Lize Spit naar het lijkt eenvoudige bewoordingen, zo'n enorm effect kunnen bewerkstelligen zonder dat het ergens ook maar onrealistisch wordt.

Paper Girls 3 - Brian K. Vaughan & Cliff Chiang

Dat deze strip weer briljant is hoef ik eigenlijk met de naam Brian K Vaughan niet aan te halen. En dat er verwezen wordt naar dat briljante boek, The Hitchhiker´ Guide to the Galaxy, met de babble fish waardoor iedereen in het universum elkaar kan verstaan en 'I sure as shit I didn't bring a towel', is eigenlijk ook geen verrassing maar daardoor niet minder leuk.

In dit deel is het onduidelijk wanneer de meisjes zijn, is dit de prehistorie? De eerste tijdreiziger uit de toekomst doet haar entree en een van de meisjes wordt voor het eerst ongesteld.

Prachtig hoe het dagelijkse en het absurde zich zo makkelijk met elkaar vermengen. En dan de cliffhanger: Y2K heeft zoals de nerds hadden voorspeld daadwerkelijk plaatsgevonden met alle rampen van dien.

Er zit niets anders op dan snel verder te lezen.

Dropsie Avenue - Will Eisner

De naam Eisner kende ik veel eerder dan het werk van deze man en dat komt door de stripprijs die naar hem vernoemd is, de Eisner Award. Dit gaf me ook altijd het gevoel dat dit een striptekenaar uit het verre verleden is maar dit boekt stamt uit 1995. Will Eisner blijkt tot op hoge leeftijd is blijven schrijven en tekenen en dat maakt het nog meer bijzonder.

Dit boek Dropsie Avenue met als ondertitel, The Neighborhood, verhaalt de geschiedenis van een stukje straat vanaf 1870 waarin de verschillende bewonersgroepen (Nederlanders, Engelsen, Ieren, Joden, Afrikaanse Amerikanen en Puerto Ricanen) afwisselend hun intrek nemen. Haarfijn worden de onderlinge spanningen en economische belangen duidelijk die invloed hebben over hoe Dropsie Avenue zich verder ontwikkelt.

Het verhaal is gedrukt op wat oud, een beetje vergeeld papier lijkt te zijn. Het boek valt zeer gemakkelijk open wat het lezen nog aangenamer maakt. De tekeningen zijn zwart-wit en geven het gevoel uit de losse pols neergezet te zijn met slechts hier en daar een kader.
Het laat maar weer eens zien dat eenvoud briljant kan zijn.

Paper Girls 2 - Brian K. Vaughan & Cliff Chiang

Door het eerste deel was ik al wat voorbereid over wat voor een strip dit is en toch heeft dit tweede deel mij wederom weten te verrassen.

De meisjes zijn in 2026 terecht gekomen, een voor hun toekomstige tijd en Erin ontmoet haar eigen volwassen ik. Om het nog meer te compliceren verschijnt er ook een kloon van de jonge Erin uit de toekomst maar deze lijkt kwaadaardig te zijn. Maar deze strip nu een beetje kennende kan het denk ik nog alle kanten op gaan.

Er zit ook veel humor in de strip. Zoals een van de meiden die haar volwassen ik probeert op te zoeken en erachter komt dat ze aan leukemie is gestorven. Niet grappig zou je denken maar wel hoe ze vervolgens met deze kennis alle gevaren tegemoet gaat.

Dit tweede deel eindigt met de cliffhanger dat de meiden in een nieuwe wereld op een heuvel zijn terecht gekomen waar wij als lezers aan de achterkant een duivel met daarboven het Apple logo getekend zien. Apple werd al vaker genoemd dus ik ben benieuwd welke kant dit opgaat.

Als toetje staan de makers van dit deel met hun tienerfoto afgebeeld met hun hobby's van destijds erbij. Erg grappig.

Clarkesworld Magazine Issue 220 January 2025

Het eerste nummer van Clarksworld Magazine in 2025 heeft 3 korte SFF-verhalen met minder dan 12 bladzijden en 3 SFF-verhalen met meer dan 22 bladzijden. Dat is anders dan de vorige nummers en ik ben benieuwd of dit een trend gaat worden. Lengte van verhalen vind ik toch wel heel erg uitmaken, merk ik. Te kort kan te veel alleen een idee zijn terwijl te lang ook weer te veel van het idee kan afdrijven.
Ook zijn er weer vier nonfictie artikelen met dit keer een meer wetenschappelijk artikel gelinkt aan biologie, twee interviews en het nawoord van Neil Clark zelf.
De illustratie is dit maal van Alex Rommel en heet toepasselijk Landscape Painter.

Eerlijk gezegd was ik niet zo heel wild van de verhalen dit keer. Het wetenschappelijke artikel over termieten boeide mij meer dan de meeste verhalen en dat is wel jammer.

De grote uitschieter is wat mij betreft The Temporary Murder of Thomas Monroe geschreven door Tia Tashiro. Hier heb ik enorm van genoten. Een jongen wordt teruggehaald uit de dood en beetje bij beetje herinnert hij wat er gebeurd is. Deze manier van vertellen werkt in dit verhaal als een trein. Ik ging van alles zelf zitten bedenken en steeds werd er weer iets anders onthuld. Mooi ook dat in het verhaal zelf ook het thema loskomen van ouders zit verweven terwijl ik eigenlijk het gevoel had een detective te lezen. Heel leuk.

Meg Elison wist mij dan ook nog wel te bekoren met Autonomy waarin vrouwen in de toekomst nog steeds seksueel belaagd worden en wel door mannen die instappen in stilstaande auto's waar vrouwen in zitten. De oplossing die in dit verhaal wordt gegeven is voor de aanvallende man gruwelijk waarmee het bijna een horrorverhaal wordt.
Het interessante zit 'm in de opbouw van het verhaal waarin eerst een vriendin lekker kletsend aan een andere vriendin doorgeeft hoe ze belagende mannen in haar auto van zich af kan houden, deze vriendin het onzin lijkt maar het toch onderzoekt op internet en als ze later zelf in deze bedreigende situatie terecht komt, gebruik maakt van deze oplossing. En dat alles binnen nog geen 10 bladzijden. Mooi.

 

 

Paper Girls 1 - Brian K. Vaughan & Cliff Chiang

Wat een verrassing! De naam Brian K. Vaughan had natuurlijk bij mij al een belletje doen rinkelen, deze geweldige schrijver van de Saga-reeks heeft een brein dat alles kan bedenken. Maar de naam krantenmeisjes en de eerste bladzijden over het nieuwe meisje in het dorp dat nu ook kranten rondbrengt, gaf mij het gevoel in een tienerstrip terecht te zijn gekomen en stelde me daar ook verder op in.

De eerste tekenen van dat de wereld heel anders werkte dan hoe ik die gewend ben, wuifde ik eerst nog weg met het was maar een droom of dat er andere voor de hand liggende verklaringen voor zouden zijn. Alleen werd het steeds gekker en gekker met een wereld waar mensen verdwenen, er grote prehistorische vogels rondvlogen en er verschillende facties uit toekomstige tijden elkaar lijken te bestrijden in onze tijd.
Het verhaal wordt dan wel vertelt vanuit het perspectief van de krantenmeisjes maar daarmee is het al normale wel gezegd.

Het tekenwerk is wat grof wat voor mij heel goed werkt bij het verhaal. De kleuren zijn fenomenaal en bepalen zeer de sfeer van de gebeurtenissen, het gaf mij het gevoel uit het gewone doen geduwd te worden.

Ik heb nog vijf delen die op me liggen te wachten en ik heb er zin in.

Monstress Volume 6: The Vow - Marjorie Liu & Sana Takeda

Het laatste deel van Monstress dat ik in mijn bezit heb. Inmiddels zijn er nog drie delen bijgekomen en is het nog niet ten einde. Maar wel voor mij. Ik vind het wel mooi zo en als er geen wordt vervolgd op de laatste bladzijde was geschreven dan had het ook een goed einde kunnen zijn.

In dit zesde deel komen een aantal verhaallijnen bij elkaar waardoor voor mij eindelijk wat puzzelstukjes in elkaar kwamen te vallen. Toch blijven er voor mij te veel personages in het verhaal om het ontspannen behapbaar te maken. Zoals in het eerste deel het nog mysterieus was wat het monster waarmee de hoofdpersoon verbonden is, nu eigenlijk was, is dit in de loop der delen steeds minder boeiend geworden en gaf me meer het gevoel van ja, nu weet ik het wel.
De belangrijkste relatie in het verhaal is die tussen Maika en Tuya. In dit deel komt daar voor mij een bevredigend ontknoping uit en daarmee kan ik deze reeks met een gerust hart verder laten voor wat het is.

De tekeningen zijn zoals in alle delen prima met schitterende details voor stoffen en architectuur. Wellicht dat ik Sana Takeda nog wel eens verder ga opzoeken.