zaterdag 31 maart 2018

De Kleine Johannes - Frederik van Eeden

Een klassieker en een boekje dat ik wel vaker gelezen had maar waar ik zo goed als alles weer van vergeten was. Ik dacht dat ik er niet zoveel aan zou vinden maar wilde dat nog even checken. Dat pakte anders uit.

Zo sprookjesachtig als dit verhaal begint, zo een duister einde heeft het. Je wordt eerst de idylle van een overvolle groene tuin vol avonturen getrokken om uiteindelijk in een wereld met zwarte roet uitstotende fabrieken te belanden. Is dit volwassen worden? Wie weet. Het liet mij achter met een zeer zwaar gemoed.

Wat mij intrigeert is dat dit boekje voor het eerst uitgebracht is in 1887 en er een wereldbeeld wordt geschetst waarvan ik geen idee had dat men in deze tijd al zo over religie dacht. Zo zegt Johannes op een gegeven moment: "Ik heb geen eerbied voor God. God is een grote petroleumlamp, waardoor duizenden verdwalen en verongelukken." Dat is me nogal een uitspraak in een zwaar gelovige omgeving.

Het verhaal lijkt luchtig geschreven maar de beelden die het bij mij opriep, hadden een enorme impact. Misschien juist ook wel omdat het sprookjesachtig lijkt maar op die manier de werkelijkheid keihard beschrijft.

Wat mij betreft een terechte klassieker die nog lang onder de aandacht mag blijven.


maandag 26 maart 2018

Death's End - Cixin Liu


Het derde en laatste deel van de trilogie The Three-Body Problem. En wat een einde. Het einde der alle eindes. Meesterlijk. Tijdens het lezen hoorde ik mijzelf regelmatig hardop uitroepen hoe briljant dit boek wel niet is, iets dat ik maar zelden doe. Oké, genoeg superlatieven. Want wat maakt dat ik zo enthousiast raak over dit boek (en de twee vorige delen)?

Dit boek zit zo vol originele ideeën dat ik mij meerdere malen door elkaar geschud heb voelen worden. Op het moment dat ik dacht vanaf nu is het een verdere uitwerking van de kant waarop dit verhaal opgaat, kwam er een nieuwe wending en werd de blik op de toekomst nog eens gewijzigd. Als lezer krijg je de tijd om te wennen aan een nieuwe tijd (in de toekomst) en nieuwe plaats in het universum.

Cixin Liu schrijft zeer gedegen en expliciet waardoor de hoeveelheid nieuwe informatie goed te volgen blijft. Maar soms duizelde het me ook wel van de uitleg over bijvoorbeeld wat er precies bedoeld werd met een nieuwe aandrijvingsvorm van sterrenschepen waardoor men zo snel als het licht zich kan verplaatsen.

Er zitten ook vele kleine subtielere ideeën door het verhaal verweven. Zoals bijvoorbeeld het concept van suspended hibernation, het in een kunstmatige slaap gebracht worden om in de toekomst wakker gemaakt te kunnen worden. Het is een gegeven dat veel wordt gebruikt in science fiction bij lange ruimtereizen. In dit boek wordt het veelvuldig gebruikt maar met andere redenen. Op een gegeven moment wordt het zelfs heel onaantrekkelijk omdat men geen hoop meer heeft op de toekomst en dus is er geen reden om in die tijd wakker te willen worden. Door het idee van suspended hibernation te koppelen aan het toekomstbeeld, maakte voor mij de beleving van dat toekomstbeeld nog veel sterker.

Een ander klein idee komt naar voren als de hoofdpersoon na een aantal eeuwen ontwaakt uit suspended hibernation en zij eerst denkt dat er alleen nog maar vrouwen zijn. Het blijkt dat de mannen vervrouwelijkt zijn. Wanneer ze een tijdje in deze tijd leeft, kan ze wel de verschillen waarnemen. En zo is het ook hoe ik mij voelde als lezer. Het is wennen aan deze nieuwe tijd waarin bijvoorbeeld als je door geweten en plichtsbesef wordt verscheurd dit als een psychische ziekte wordt gezien. Dit wordt sociale druk ziekte genoemd. Van dit soort ideeën die zijdelings even werden genoemd, word ik heel blij. Het zegt iets over onze tijd nu en het laat zien hoe er ook anders naar gekeken kan worden.

De grootste duizeling zit hem in het einde van het boek dat zich over vele miljoenen jaren in de toekomst afspeelt. Door zulke enorme stappen in de toekomst te maken, ben ik de tijd beter gaan voelen en hoe in het licht der eeuwigheid wij als mensheid en als universum niets voorstellen. Dat relativeert nog eens.

Wat mij betreft is deze triologie de beste science fiction dat deze eeuw is veschenen. Voor science fiction liefhebbers dus absoluut een trilogie die niet gemist mag worden.

zaterdag 24 maart 2018

Wondertuinen - Gijs van Tuijl, Paul Kramers & Ernst Veen

Is het een goed idee om een boek te maken naar aanleiding van een televisieserie of film? Als fan van Star Trek en Doctor Who kan ik boeken daarover redelijk waarderen. Nog even bladeren om herinneringen op te halen. En werkt dat dan ook als het boek gemaakt is naar aanleiding van een documentaire serie over kunst in tuinen? Wat betreft het bladeren door de vele foto's zeker. Dit had ik zelfs zo sterk dat bij het herzien van bepaalde kunstwerken diepe ontroering bij me werd opgeroepen. Zelfs het aloude euvel waarbij mooie foto's over twee bladzijden door de boeknaad worden vervormd, konden mij het plezier niet ontnemen.

Nu voelde je hem vast al aankomen dat er een enorme maar is. En dat zit hem in de tekst.
Het begint al met de ondertitel: de mooiste beeldentuin van de wereld. Van een woord als mooiste krijg ik gelijk argwaan. Als dit het mooiste is dan kunnen we verder alle andere kunsttuinen wel sluiten? Je weet toch niet wat er nog gemaakt gaat worden in de toekomst én mooiste is wel een heel subjectieve benaming. Maar allah, laat ik me niet te druk maken over zo'n ondertitel, dacht ik.
Toen wist ik nog niet wat er verder voor me in het verschiet lag.

In de documentaires is het Ernst van Veen die vol enthousiasme in beeld zijn beleving bij allerlei kunstwerken laat zien en horen. Daar alleen al werd ik heel blij van. Zijn voorwoord in dit boek deed me bijna gelijk het boek dichtslaan. Niet passende metaforen, van de hak op de tak springend en weinig informatief. Ik was dan ook blij toen ik zag dat hij alleen het voorwoord had geschreven.
Alleen daar kwam ik bedrogen mee uit want ook Gijs van Tuijl die de rest van de tekst op zich genomen heeft, deed het niet veel beter. Ik heb dan wel alles gelezen maar dat wat ik wilde weten stond er niet in en in wat er wel stond zijn regelmatig Nederlandstalige fouten te vinden. Het lijkt wel alsof ze snel de tekst in elkaar hebben gedraaid en niemand er ooit meer naar omgekeken heeft. Wat enorm zonde.

Want de kunstwerken zijn zo goed als mogelijk in beeld gebracht en die zijn bijna allemaal stuk voor stuk de moeite waard om mee te beleven. Juist omdat deze kunstwerken over de hele wereld verspreid staan en dan ook soms in tuinen die moeilijk te bezoeken zijn, is het een cadeau om hier foto's van te kunnen zien.

zondag 4 maart 2018

Clarkesworld Magazine 87 December 2013

Clarkesworld Magazine van december 2013 bevat vijf korte verhalen en vier non-fictie artikelen.

Met name de artikelen spraken mij in dit nummer enorm aan. Zoals Daniel Abraham die in Another Word: Two and a Half Writers vertelt over zijn verschillende auteursnamen. Verschillende namen die hij heeft gekozen voor de lezers om de genres makkelijk uit elkaar te kunnen houden. Hij heeft er nooit een geheim van gemaakt dat hij meerdere namen gebruikt en toch wordt hij verschillend benaderd op basis van de gebruikte naam. 
Zelf gebruik ik alleen mijn geboortenaam voor officiële instanties en heb een andere naam voor het gewone leven. En voor het virtuele bestaan heet ik Niek. Ik weet dus uit eigen ervaring wat verschillende namen met je kan doen en wat voor effect een naam op anderen heeft. Leuk om eens over te lezen ook al is het in een andere context.


Druids Reconstructed laat je meeleven in de geschiedenis van de Druïden of zoals Lee Beavington schrijft dat weinige wat er werkelijk van bekend is. Vooral Stonehenge heeft altijd tot mijn verbeelding gesproken en is dan ook een extra welkom element in het artikel.



Clarkesworld Magazine 207 December 2023

Met The Gift in de zeer herkenbare stijl van Matt Dixon op de voorkant bevat het decembernummer van Clarkesworld Magazine acht science fic...