donderdag 31 oktober 2013

Hunger _ Knut Hamsun



Vorig jaar op vakantie in Noorwegen en daarbij op zoek naar een boek van een typisch Noorse schrijver. Ik kwam uit op Knut Hamsun. Helaas ben ik het Noors niet machtig dus werd het een vertaling in het Engels. Iets wat nog niet eens zo makkelijk is geweest, gezien de uitgebreide opmerkingen van de vertaler in dit exemplaar over eerder gemaakte vertalingen en de grandioze fouten die daarbij gemaakt zijn.


Ondertussen had ik een Nederlandse vertaling van een ander boek van Knut Hamsun gelezen, het boek dat in het Nederlands onder de titel Hoe Het Groeide is uitgebracht in de jaren dertig.
Met dit boek en vooral de sfeer daarvan in mijn achterhoofd startte ik Hunger. Eerst dacht ik dat het aan vertaling in het Engels lag dat ik de stijl niet herkende maar gaandeweg moest ik me er bij neerleggen dat dit debuut uit 1890 wel een heel andere stijl heeft dan wat hij later zou schrijven.

Van het ingetogen en het vanzelfsprekende uit zijn latere boek, is in Hunger geen sprake. De jonge schrijver die het maar niet voor elkaar krijgt zijn kossie bij elkaar te schrijven doorstaat allerlei stadia van hongerverschijnselen waarbij het niet altijd duidelijk is of hij nu aan het hallucineren is of dat hij het echt meemaakt. Zijn daden spreken nog wel eens van hoogmoed of zelfoverschatting. Ook heeft hij te kampen met trots.

Het is vanuit het perspectief van de hoofdpersoon zelf geschreven waardoor zijn gedachtegang nog wel eens sprongen kan maken zoals wij allen gewoon zijn te doen. Voor de lezer is dat even met de ogen knipperen.

Dit boek zou invloed hebben gehad op onder andere Camus en Kafka. Een literair werk dat er voor die tijd in deze vorm nog niet bestond. Ik vind het altijd moeilijk te bepalen of dit verkooppraatjes zijn of dat het echt zo is. Laat ik er maar van uitgaan dat er een kern van waarheid in zit.

Wat mij het meest opviel tijdens het lezen was dat het me zo ontzettend deed denken aan Dostojevski maar dat in plaats van dat de hoofdpersoon voortdurend in zwijm valt van schaamte en onmacht, de hoofdpersoon met werkelijk lichamelijke zwaktes te maken heeft door uitputting en natuurlijk honger. Het maakt het minder theatraal en laat de Scandinavische nuchtere kijk op het leven erin doorklinken. En dat voor een boek uit de 19de eeuw.

#50books - 41 Een eigen genre


#50books is een initiatief van Petepel waarbij elke week een nieuwe boekvraag gesteld wordt zodat wij, gretige lezers, erover kunnen nadenken/praten/grijnzen/bloggen.

De eenenveertigste vraag is: Is het korte verhaal meer of minder dan een ingekorte roman?

Deze vraag is mij zo wezensvreemd dat dit wellicht meteen het antwoord op de vraag is. Nog nooit eerder is het in me opgekomen dat een kort verhaal iets kan zijn dat benoemd kan worden als een boek dat men heeft ingekort of misschien wel de samenvatting van een roman.

Wie weet dat het op de middelbare school met de paplepel is ingegoten of dat ik het later heb opgepikt van auteurs zoals Neil Gaiman die het 
korte verhaal als een heel eigen genre behandelen.

Korte verhalen lees ik met een andere intentie dan wanneer ik in een roman verzeild ben geraakt. De verwachting en de leeservaring is verschillend en daarmee ook de wens die ik heb bij het lezen van het een of het ander.

Ik kan er maar niet over uit dat deze vraag zo gesteld is en ga er voor mijn eigen gemoedsrust maar vanuit dat het bedoeld is om te prikkelen.

maandag 14 oktober 2013

#50books - 40 Eerst even doorkomen

#50books is een initiatief van Petepel waarbij elke week een nieuwe boekvraag gesteld wordt zodat wij, gretige lezers, erover kunnen nadenken/praten/grijnzen/bloggen.

De veertigste vraag is: Hoe belangrijk is de eerste zin van een boek en welke goede voorbeelden ken je?

Het lezen van een boek is voor mij als zwemmen in zee. Eerst heb ik er heel erg veel zin in, dan ren ik er naar toe en blijf stilstaan bij de kaft en de titelpagina. Ik kijk uit over wat er voor avontuur op mij ligt te wachten. Aarzelend begin ik dan aan de eerste zin, voorzichtig voel ik de sfeer, de schrijfstijl, de inhoud en gaandeweg word ik dan meer en meer meegezogen tot ik volle slagen maak en niet meer weet hoe ik daarvoor nog zo aarzelend bij de vloedlijn heb gestaan.
Eerste zinnen onthoud ik dan ook niet qua tekst. Wel weet ik later nog of het moeilijk doorkomen was of dat het met gemak ging en de temperatuur gelijk aangenaam aanvoelde.
Een eerste zin is dus voor mij op zichzelf niet belangrijk. Wel de eerste paar bladzijden. Die maken of ik echt verder wil lezen of niet.

zondag 13 oktober 2013

#50books - 39 Een stukje van de puzzel

#50books is een initiatief van Petepel waarbij elke week een nieuwe boekvraag gesteld wordt zodat wij, gretige lezers, erover kunnen nadenken/praten/grijnzen/bloggen.

De negenendertigste vraag is: Ga je door het lezen van literatuur de wereld beter begrijpen?

Het leven is een grote puzzel en wel een hele bijzondere. Want hoe meer stukjes je vindt, hoe duidelijker het wordt dat er nog veel meer verborgen stukjes zijn dan je in eerste instantie dacht. En dan is het ook nog zaak om ze op de juiste plek te krijgen.

Door het lezen van literatuur krijg je net weer even wat meer informatie over het bestaan, over de wereld, over hoe andere mensen dit alles kunnen ervaren en hoe dit dan weer geïnterpreteerd wordt.

Nu geldt dit meer begrijpen van de wereld ook voor andere genres dan literatuur. Al is bijvoorbeeld een genre als science fiction wel geen directe afspiegeling van het hedendaagse bestaan, het zegt bijvoorbeeld wel heel veel over de tijdgeest waarin het is geschreven en daarmee is het ook een puzzelstukje van het grote geheel.

En niet alleen lezen brengt kennis over het bestaan. Ook het omgaan met andere mensen, het volgen van hedendaagse wereldgeschiedenis in de maak, een wandeling in de duinen, een stuk hardlopen of een droedel fabriceren op een stuk papier. Zolang als je open staat voor het grote geheim dat het bestaan is, zal je meer er van kunnen begrijpen. Of tenminste, dat denk je.

zaterdag 12 oktober 2013

#50books - 38 Altijd in ontwikkeling

#50books is een initiatief van Petepel waarbij elke week een nieuwe boekvraag gesteld wordt zodat wij, gretige lezers, erover kunnen nadenken/praten/grijnzen/bloggen.

De achtendertigste vraag is: Kunnen we met online publiceren iets van de oude vertelkunst terugkrijgen die verloren is gegaan met de boekdrukkunst?

Met zijn allen om een kampvuur, dan komen de verhalen wel los. Verhalen over wat er van de week is gebeurd maar ook over een vakantie uit de kindertijd. En wat dacht je van het avontuur dat een vage kennis ooit heeft meegemaakt. Alles gaat er over de tong. De een kan het nog mooier brengen dan de ander.

En weet je, als je deze mensen later nog eens naar deze verhalen vraagt dan zal ieder weer zijn eigen versie brengen.

Dus het ontwikkelen van verhalen door vertelkunst is nooit weggeweest. Met de boekdrukkunst is er qua verhalen iets bijgekomen. Namelijk de woorden die altijd in dezelfde volgorde blijven staan. Maar vraag maar eens aan verschillende mensen de gelezen woorden na te vertellen. Dan zal toch ieder weer zijn eigen versie hebben want ieder mens leest de woorden met zijn eigen achtergrond en zijn eigen ervaringen, kennis en kunde. Ook al staan de woorden vast, de betekenis zal met de tijdgeest veranderen net zoals de mens steeds maar weer doorontwikkelt.

maandag 7 oktober 2013

#50books - 37 Oefening in beheersing

#50books is een initiatief van Petepel waarbij elke week een nieuwe boekvraag gesteld wordt zodat wij, gretige lezers, erover kunnen nadenken/praten/grijnzen/bloggen.

De zevenendertigste vraag is: Leggen jullie ook wel eens boeken (en welke dan?) opzij voor het juiste moment?


Bij een net aangeschaft boek vind ik het altijd lastig om niet de boeken waar ik in bezig ben aan de kant te gooien en in dat heerlijke nieuws te beginnen. Soms is de drang te groot en worden reeds aangebroken boeken respectloos aan de kant geschoven. Maar als ik dat met elk nieuw boek zou doen, is er geen enkel boek dat nog uitgelezen kan worden want ik koop vaak sneller dan dat ik lees.

Er is geen vers boek die niet deze oefening in beheersing vraagt. De magie van al die onaangeraakte ongelezen woorden die daar op mij liggen te wachten, dim ik dan snel door ze in mijn leeslijstje te schrijven en in Librarything.com op te nemen. Vervolgens gaan ze naar mijn plank met ongelezen boeken waar ze me elke dag weer aanstaren met de stille roep dat ze echt wel gelezen willen worden.

Clarkesworld Magazine 207 December 2023

Met The Gift in de zeer herkenbare stijl van Matt Dixon op de voorkant bevat het decembernummer van Clarkesworld Magazine acht science fic...