maandag 25 januari 2021

Verander muren in deuren - Loesje

Fietsend door de stad een uitspraak van Loesje tegenkomen of er een gemaild krijgen van een vriend, vind ik meestal wel een klein geluksmomentje. Maar werkt dat ook als er een heel boek mee volstaat? En hoe lees ik dan zo'n boek?
Dit boek heb ik gekregen van een vriendin die het in een avond had uitgelezen. Laatst vroeg ze me of ik er al in begonnen was. Eh nee want ergens dacht ik dat het niet zou werken in boekvorm. Ik ben er dan toch maar in begonnen en wat bleek? Ik had het mis.

In dit boek staan niet alleen losse zinnen zoals we die uit de openbare ruimte kennen maar zijn er ook kleine stukjes tekst en zelfs mini-interviews in weergegeven. Alles helemaal in de Loesje-stijl dus kritisch maar positief en altijd opbouwend. Dat is ook wat ik er altijd zo aantrekkelijk aan vind.

Nu zag ik ook dat er al tientallen boeken zijn uitgegeven door Loesje. Dit exemplaar heeft als thema Samenleving. En daarbij wordt onderzocht wat samenleving nu eigenlijk betekent maar ook hoe je deze kunt verbeteren. De ideale samenleving bestaat volgens Loesje uit vrede, geluk, regels en rechtvaardigheid, vrijheid van meningsuiting en kunst op straat. Dit spreekt mij zo ongelooflijk aan en dan vooral ook de toevoeging kunst op straat.

Voor iedereen die wel wat positieve ideeën kan gebruiken en iets meer wil dan hap-slik-weg teksten, raad ik dit boek van harte aan.

Clarkesworld Magazine Issue 171 December 2020

Clarkesworld Magazine van december 2020 bevat zeven science fiction verhalen en vier non-fictie artikelen.

Dit keer was ik niet zo heel erg onder de indruk van de verhalen. 

Zoals The Island of Misfit Toys geschreven door Fiona Moore waarin een zwerver kapotte IA's repareert en uiteindelijk met ze op een eiland gaat wonen. Het idee is leuk maar het is te mager voor een heel verhaal.
Voor
Things That Happen When You Date Your Ex's Accidentally Restored Backup from Before the Divorce van Lisa Nohealani Morton geldt zelfs dat de titel precies het hele verhaal is.

Gelukkig is daar ook nog Michael Swanwick die The Last Days of Old Night schreef. Een ouderwets maar heerlijke ontstaansgeschiedenis van een eilandengroep bij Ierland. Er zijn reuzen die kunnen toveren en op zoek zijn naar wat voor dreiging hun nu eigenlijk op de hielen zit. Daarbij komt ook het thema wat doe je als je almachtig bent aan bod met een goed mens dat toch kwaad doet geschiede. Ik vind het prachtig geschreven waardoor ik gelijk in die mythische sfeer zat.  

No Way Back is dit keer het Chinese verhaal en is geschreven door Chi Hui en vertaald door John Chu. Dit verhaal gaat over mensen die hun bewustzijn uploaden naar het net omdat daar zijn meer de moeite waard lijkt dan het echte leven. Er zijn echter zielen die terugkomen van deze beslissing en dan een lichaam opzoeken die net door een ziel verlaten is. Dit bewustzijn leeft dan dus in een lichaam van een ander maar het is maar de vraag welk leven deze dan kan gaan leiden omdat de oorspronkelijke familie ze niet meer herkennen en die van de familie van het lichaam, hun eigen familielid niet meer herkennen. Niet voor niets dat het uploaden van de ziel naar het net verboden wordt.

Ik blijf telkens weer verrast hoe de Chinese bijdrage telkens weer zo sprankelend en fris van idee is. 

zondag 24 januari 2021

Kom hier dat ik u kus - Griet op de Beeck

Een titel die onmiddellijk in het oog springt en vervolgens ook heel veel in de media is geweest. Vaak als een boek veel aandacht krijgt ben ik op dat moment zelf nooit zo geneigd het te willen lezen. Maar jaren later als mijn oog dan op zo'n titel valt op bijvoorbeeld de Deventerse Boekenmarkt dan wint mijn nieuwsgierigheid het toch en schaf ik het aan. Zo verliep het bij mij ook met dit boek.

In 2018 las ik het boekenweekgeschenk Gezien de Feiten van Griet op de Beeck en was gelijk onder de indruk van haar schrijfstijl. Ook door dit boek Kom hier dat ik u kus werd ik gelijk gegrepen. Vanuit drie levensfases (rond 10 jaar, 25 jaar en 35 jaar) beschrijft de ik-persoon de verhoudingen in het gezin waaruit zij komt en de ontwikkeling die ze daarin doormaakt.

De personages zijn zo levensecht dat het leek alsof ik over bekende mensen zat te lezen. Van bepaalde manipulatieve gedragingen zoals die van de stiefmoeder waarvan je misschien denkt dat dit te dik is aangezet, weet ik dat er mensen zijn die werkelijk dat soort dingen zeggen en daarmee andere mensen klemzetten. Vooral de gezinsdynamiek waarbij de ik-persoon maar alles doet om het goed te houden en al het gedrag van alle andere gezinsleden accepteert, zijn echter dan echt neergezet. Ik kreeg het er regelmatig benauwd van en wilde wel tegen de hoofdpersoon roepen dat het tijd werd dat ze haar eigen leven ging leiden.

Het lezen van een boek als dit maakt me triest in de zin van dat mensen zich maar moeilijk aan de gezinsdynamiek kunnen ontworstelen. We zijn allemaal enorm gevormd door onze kinderjaren. Dit kan goed uitpakken maar ik weet ook dat bij velen er een enorme weg te gaan is voor ze werkelijk hun eigen pad kunnen vinden. Het doet me afvragen of wij mensen ooit in staat zijn om een makkelijker leven te leiden.

Wandering Son - Shimura Takako

Deze manga wordt ingeleid door de vertaler die mij iets leerde waar ik geen weet van had. Namelijk dat in het Japans de aanspreekvormen niet naar geslacht zijn zoals wij hier in het Westen doen maar naar status ten opzichte van de persoon zelf. Dus bijvoorbeeld of het een ouder iemand is of juist jonger. Ook grappig dat zelfs tweelingen daar rekening mee houden bij het elkaar aanspreken waarbij het vroeger zo was dat de eerst geborene de jongste was onder het principe het laatst erin, het eerst eruit.

Deze manga gaat over het ontdekken van eigen identiteit bij een transpersoon en een lesbisch meisje in hun schooljaren. Hoe daarmee omgegaan wordt is heel ontroerend zoals men in manga lekker diep in het gevoel kan gaan zitten.
Het verspringen van de ene situatie naar de andere was voor mij vaak onverwachts en soms waren de overgangen zelfs onbegrijpelijk. Teksten als ondertussen bij xxx thuis of de volgende dag op school zijn totaal afwezig en soms moest ik maar raden waar ze waren. Ik kon ook niet alle personages goed uit elkaar houden waardoor het met name in het begin gokken was wie ik nu voor me had.

Het is het begin van een manga-reeks en de maker was nog wat zoekende. Maar ik denk dat het met de vijftien delen die het uiteindelijk geworden zijn toch nog heel succesvol is geworden.

maandag 18 januari 2021

Je bent jong en je rouwt wat - Lisanne van Sadelhoff

Rouwen na verlies van een ouder is heel persoonlijk en ik heb inmiddels ervaren dat ieder dat op een heel eigen wijze doet. Ook de heftigheid van rouwen staat helemaal los van leeftijd van de rouwende. Zo was ik in de dertig dat ik mijn vader verloor en in de veertig toen mijn moeder overleed. Bij mijn vader had ik meer vrede dat hij er niet meer was omdat het voelde als dat het bij hem paste terwijl bij mijn moeder dat heel anders lag. Die hoorde nog minstens tien jaar verder te leven.

Bij vrienden om mij heen heb ik gezien hoe kapot ze konden zijn na het overlijden van een ouder, iets dat ik zelf niet ervaren heb. Daarom vond ik het ook wel extra interessant om te lezen hoe deze Lisanne van Sadelhoff als twintiger haar moeder aan kanker verloor en wat dat met haar deed.

Nu staat zij wel heel anders in het leven dan ik, met haar volle sociale agenda en vele ambities. Dat voelde voor mij dan ook behoorlijk wezensvreemd. En ook het zo volledig instorten na het verlies van haar moeder was voor mij totaal onbekend wat eigen ervaring betreft. Het heeft mij weer eens laten inzien hoe verschillend wij mensen kunnen zijn terwijl we ook zo ongelooflijk hetzelfde zijn. Waarbij er geen goed of betere versie is. Dit is wat wij mensen zijn, ieder op zijn eigen manier worstelend door het bestaan.

maandag 11 januari 2021

Doctor Who The Seventies - David J. Howe, Mark Stammers & Stephen James Walker

Het was alweer zo'n vijf jaar geleden dat de destijds zesentwintig jaar lopende Britse televisieserie Doctor Who was gestopt en dit boek uitkwam over de jaren zeventig van deze serie. Dat de serie ruim tien jaar later weer opnieuw met succes leven ingeblazen zou gaan worden, was toen zeker niet voorzien.

In dit boek komen uitgebreid de afleveringen uit de jaren zeventig aan bod. Zowel inhoud als het tot stand komen van de verhalen en eventuele moeilijkheden zoals bijvoorbeeld stakingen tijdens het produceren van de uitzendingen worden omschreven. Dit alles geflankeerd met foto's van voor en achter de schermen. Schrijvers, producers, componisten en dergelijken worden ook nog eens in het geheel meegenomen. 

En natuurlijk wordt ook een apart hoofdstuk aan Jon Pertwee en een aan Tom Baker besteed, de twee Doctors uit de jaren zeventig. Hoe zij uitgekozen werden voor de rol en wat verder bekend was van hun carrière. De companions van de Doctors komen allemaal nog een keer voor het voetlicht in een eigen gezamenlijk hoofdstuk.
De laatste hoofdstukken gaan over  alles rondom film, musical en toneelstuk dat wel en niet van de grond is gekomen. En ook wat er allemaal is geproduceerd aan singles, boeken, tijdschriften, strips, bordspelen, batches, snoep, puntenslijpers en wat je al niet kunt bedenken.

Het enige dat ik vervelend vond is de opmaak van het boek. Het is al vrij groot waardoor het redelijk onhandelbaar is. Als er nu grote foto's waren afgedrukt kon ik dat nog begrijpen maar de foto's zijn eerder te klein dan te groot. En dan is er ook nog op bijna elke bladzijde aan de zijkant een kader waarin extra informatie wordt weergegeven naast de doorlopende tekst. Ik houd sowieso niet van kaders midden in een tekst omdat ik dan niet weet wanneer dat te gaan lezen. Het onderbreekt het verhaal maar ik wil ook niets missen.

Als groot fan van de serie over het algemeen een feest der herkenning en daarmee weer wegdromend bij al die avonturen van de Doctor. Maar ook realiserend hoe een enorme onderneming het is om een televisieserie te maken door wat er allemaal bij komt kijken.


zondag 10 januari 2021

De man die geen saxofoon mocht spelen - Lilian Blom

De tekenaar Thé Thong-Khing was gecharmeerd van het verhaal van Lilian Blom en waagde zich aan het experiment om vijf tekenaars waaronder hijzelf, dit verhaal te laten verstrippen. Met dit boek als resultaat waarin het verhaal eenmaal in alleen tekst en vijf keer in stripvorm is weergegeven.
Erg leuk idee wat mij betreft. En eerlijk gezegd kende ik alleen Aimee de Jongh van de vijf tekenaars dus ook een mooi moment om de andere vier te leren kennen. Thé Thong-Khing ken ik trouwens wel van naam maar niet echt van een boek waaraan ik hem zou herkennen, al zal ik vast ooit wel wat van hem gelezen hebben.

Met vijf tekenaars verwachtte ik ook vijf hele verschillende benaderingen maar dat viel wat tegen. Zeker vier van de vijf hielden zich helemaal aan het oorspronkelijke verhaal waardoor er op dat gebied helemaal geen verrassing was. Ook zijn de tekenstijlen allemaal redelijk conventioneel. Het is allemaal heel degelijk en duidelijk van een zekere kwaliteit. Maar het bleef me verder teleurstellen.
Misschien dat ik de laatste tijd minder conventionele strips lees waardoor ik tekeningen van buiten de geëigende lijnen voor ogen had na de inleiding van het boek waarin werd uitgelegd wat de bedoeling was. Nu heb ik het gevoel bijna zes keer hetzelfde gelezen te hebben.
 

Clarkesworld Magazine Issue 170 November 2020

Het novembernummer van Clarkesworld magazine bevat korte verhalen uit India, Brazilië, Amerika en China en vier non-fictie artikelen.

Er zijn vele manieren waarop een verhaal verteld kan worden. In The Land of Eternal Jackfruits doet de Indiaase Rupsa Dey dit door een dementerende grootmoeder fragmenten van vroeger te laten vertellen. Hierdoor raak je als lezer langzaam bekend met de wereld van nu waarin mensen samen met processoren (soort van robots) leven. Het voelde als een natuurlijke manier om deze kennis op te doen.

Twee verhalen gaan over het klonen van een gestorven geliefde. De eerste is van de Braziliaanse schrijver Clara Madrigano. Zij schrijf in Lost in Darkness and Distance over een eiland waar mensen hun verloren geliefde weer kunnen bezoeken. Het addertje onder het gras is dat de kloon niet van het eiland kan worden meegenomen en de kloon niet ouder dan twee jaar wordt.
Gelijk kwam bij mij de vraag naar boven of dit niet uitstel van het onvermijdelijke is. En het is toch ook altijd duidelijk dat het niet de werkelijke geliefde is maar een kopie die vele ervaringen uit het verleden mist. Wel interessant dat mensen zo wanhopig proberen om verloren liefdes terug te krijgen.

Dat gebeurt dan ook in Niuniu geschreven door Baoshu en uit het Chinees vertaald door Andy Dudak. Hier betreft het een vierjarige die haar dood vindt doordat zij op een onbewaakt moment uit het raam valt. Een onmogelijk te verwerken gebeurtenis voor de moeder dus haalt zij een kloon van haar dochter in huis. Deze kloon kan zich ontwikkelen maar alleen tot het moment van haar dood. De moeder maakt meerdere cycli het laatste levensjaar van haar dochter door en de moeder is dolgelukkig.
De grote adder onder het gras is hier natuurlijk dat de rouwende met deze kloon niet verder komt en in het laatste levensjaar van de overledene blijft hangen.
Toch kan ik me ook voorstellen dat het kan helpen bij rouw. Er kan nog een keer echt afscheid worden genomen. Maar uiteindelijk is het wel heel erg een teken van deze tijd dat men de natuurlijke gang van zaken, namelijk dat mensen sterven, niet wil accepteren. 

Over gedrag van mensen gesproken, in het artikel Mary Shelley's Dystopian Prophesy: Reading The Last Man During COVID-19 geschreven door Carrie Sessarego, wordt weer eens duidelijk dat door de eeuwen heen, de mens nog weinig geëvolueerd is en zich op een zelfde manier blijft gedragen wat wel eens de uiteindelijke destructie van de mensheid kan beteken. Interessant ook om te zien dat zo'n twee eeuwen geleden Mary Shelley ons dat inzicht al heeft proberen voor te schotelen.


Clarkesworld Magazine 207 December 2023

Met The Gift in de zeer herkenbare stijl van Matt Dixon op de voorkant bevat het decembernummer van Clarkesworld Magazine acht science fic...