maandag 28 mei 2018

Sampler literair talent anno morgen


De uitgeverij Das Mag besloot te stoppen met Das Magazin, een tijdschrift met literaire korte verhalen en illustraties. Eerlijk gezegd heb ik daar nooit wat van gelezen maar ik heb wel het vermoeden dat het van hoge kwaliteit was. De opvolger van dit tijdschrift lijkt Sampler te zijn. Een uitgave die ik als boekabonnee gratis in mijn brievenbus kreeg. Een verzameling van acht verhalen door Nederlandstalige jonge auteurs. Wat mij betreft een prima uitgave en heel leuk om op deze manier kennis te maken met acht schrijvers waar ik nog nooit van gehoord had.

De illustraties door Joost Stokhof op de kaft en aan het begin van elk verhaal, zijn zeer treffend. Ze lieten me even iets langer kijken omdat ik zeker wilde weten dat wat ik dacht te zien ook afgebeeld is. Daardoor kwamen details nog beter onder mijn aandacht. Interessante manier van verbeelden.

De verhalen zelf vond ik over het algemeen van hoge kwaliteit. Soms wel een beetje te gezocht in mijn beleving zoals Sarah Arnolds die haar verhaal Niet Klagen in de jij-vorm heeft geschreven. Soms briljant wat betreft het idee zoals Jacco Doppenberg zijn Klein Python waarin een klein, mager meisje mee gaat doen aan hamburger-eet-wedstrijden. Soms heerlijk absurdistisch zoals in Testbeeld van Peter Buurman. En soms rechtstreeks uit het leven zoals in De Geschiedenis van mijn Seksualiteit geschreven door Sofie Lakmaker. En zij maakt dan ook nog eens gebruik van een eigen schrijfstijl zoals het onderstrepen of in italic weergeven van woorden.

Het boeiende vind ik ook dat het duidelijk verhalen uit onze hedendaagse tijd zijn.  Alle schrijvers hebben een eigenheid en dat maakt het interessant. Van zeker de helft van deze schrijvers hoop ik dan ook in de toekomst nog eens wat te lezen. Ben je een liefhebber van Nederlandstalige korte verhalen, laat je dan verrassen. Een financiële buil kun je in ieder geval niet opdoen want het kost slechts 5 euro.

zaterdag 26 mei 2018

De Oerpolder - Hylke Speerstra

Een dagje Leeuwarden bracht in mij de wens naar boven om een boek van een Friese schrijver te willen lezen. Altijd boeiend om iets eigens uit een streek te kunnen meebeleven. Alleen ben ik het Fries zelf niet machtig dus kocht ik de vertaling van De Oerpolder: Het boerenleven achter de dijken.

In dit boek verhaalt Hylke Speerstra van het leven in de Heidenschap, een streek ter zuidzuidoosten van Workum, in de 19de eeuw. Hij heeft dit gedaan aan de hand van dagboekfragmenten en andere geschiedkundige stukken die over dit gebied in deze tijd gaan. Wat hij niet wist, heeft hij er voor de leesbaarheid bij verzonnen en zo leest het boek als een roman.

Wat mij het meeste is bijgebleven is de voortdurende dreiging van dijkdoorbraken waar het land vervolgens jaren van moet bijkomen. De winters lijken allemaal bitterkoud met veel ijs. Periode van hitte lijken veel minder voor te komen. De armoede is ook enorm. En wat te denken van het onrecht van de grote ongelijkheid tussen herenboeren en de pachters. Of de grote kinder- en moedersterfte in het kraambed. Daar kon geen enkel geloof tegenop.

Wanneer ik bedenk dat dit slechts tweehonderd jaar geleden zich afspeelde, er een ware metamorfose heeft plaatsgevonden in ons land. Want wat zijn we nu rijk en gezond en zijn er gelijke rechten gekomen voor alle inwoners in ons land. Alleen al om dit beetje realiteitsbesef is het een goed idee boeken als deze te lezen.

zondag 20 mei 2018

Styx of: De zesplankenkoorts - Peter Pontiac


Styx of: de zesplankenkoorts waarin in 14 acten de dood van uw & mijn vlees bezongen wordt door Peter Pontiac. Op de voorkant van het boek staat de bedoelde inhoud geschreven maar helaas was het Peter Pontiac niet gegeven om aan al deze 14 acten zijn volledige aandacht en tekentalent te geven. En dat maakt dit boek wellicht nog meer bijzonder omdat het precies beschrijft wat de maker op dat moment meemaakt en uiteindelijk door de dood is ingehaald waardoor hij juist het verhaal niet volledig heeft kunnen vertellen maar er zeker behoorlijke aanzetten toe heeft kunnen geven. En man o man, wat heeft de doodzieke tekenaar dit schitterend weergegeven.

Het eerste gedeelte van deze uitgave laat Peter Pontiac zijn ervaringen en ontmoetingen met de dood zien door middel van zijn zeer eigen tekenstijl begeleid door zijn eigen gevatte teksten. Met immens plezier en bewondering heb ik de tekeningen bekeken en genoten van creativiteit in de geschreven woorden. Ook al wist ik dat de tekenaar het uiteindelijk ging verliezen van magere Hein, toch bleef ik hopen tegen beter weten in dat hij de strijd ging winnen.

In het tweede gedeelte is een selectie weergegeven van de correspondentie van Peter Pontiac met vrienden, familie en uitgever. Hieruit komt zijn omgang met zijn ziekte naar voren maar vooral ook hoe zijn geest werkte. Zoveel kwinkslagen met woorden, zoveel humor en ook het enorme lijden dat tussen de regels doorklinkt. De correspondentie van een man die nog niet wist wanneer hij dood zou gaan terwijl wij dat als lezer wel weten. Het heeft iets voyaristisch om zulke intieme teksten te lezen maar het laat ook zien hoe ieder mens weer op zijn eigen manier met zijn sterfelijkheid omgaat.

Ik ben diep, diep, diep onder de indruk.

zondag 13 mei 2018

The Egg Stories by Michael Gira


Michael Gira, de leider van mijn zeer favoriete band Swans blijkt de laatste decennia ook korte verhalen te hebben geschreven en heeft deze nu in eigen beheer uitgegeven. Als enorme fan van Swans kon ik het dan ook niet laten om deze bundel bij hem te bestellen. En zo kreeg ik The Egg in de brievenbus.

De uitvoering heeft iets weg van de scripties die wij vroeger op de universiteit maakten: eerst de boel eenzijdig printen en vervolgens die bladzijden bij de copierette laten lijmen tot een een boekje. Het is dan ook geen bundel die makkelijk openslaat.

De teksten die hooguit drie bladzijden beslaan maar meestal minder bladzijden bevatten,  worden vergezeld van tekeningen die Nicole Boitos heeft gemaakt naar aanleiding van Michael Gira zijn schetsen. De tekeningen zijn naast eieren allemaal afbeeldingen van mensen waar anatomisch iets afwijkt van wat we gewend zijn te zien. Dat maakt de tekeningen spannend.

De verhalen gaan zo goed als allemaal over hetzelfde en ik herken er veel van de teksten van Swans in. Woorden als mes, absorberen, sterven komen me allemaal bekend voor en ook het grote thema dat we allemaal een zijn en in elkaar opgaan, voelt heel vertrouwd. Grappig is de zin waarin Michael Gira te kennen geeft dat bewustzijn het kwaad is. Ik denk te begrijpen wat hij bedoelt. En als ik zijn teksten lees dan is het niet anders dan bij zijn muziek, alles is voelen en ervaren.

Het mooiste is nog dat er bij het boekje ook een CD zit waarop hijzelf te horen is hoe hij zijn eigen verhalen voorleest met het tikken van de opnameapparatuur aan het begin en op het einde voor het huiselijke effect. Zijn droge manier van voorlezen, maakt het voelen alleen maar nog intenser.

Voor mij een bijzondere ervaring. Maar dat is het eigenlijk altijd met alles wat Michael Gira maakt.

zaterdag 12 mei 2018

De Nederlandse en Vlaamse literatuur vanaf 1880 in 250 verhalen samengesteld door Joost Zwagerman

Nederlandstalige literatuur in korte verhalen. Dat riep bij mij gelijk beelden op van benauwd warme avonturen in Indonesië, onderduikers in WOII, het loskomen van een gelovige opvoeding en uitgebreid beschreven seksscènes. Precies de reden dat ik een tijd lang geen oorspronkelijk Nederlandstalige literatuur heb gelezen. Al deze onderwerpen komen voor in deze bijna 1600 bladzijden tellende verzameling. Maar wat een opluchting dat het slechts een handjevol verhalen betreft. De Nederlandstalige literatuur heeft duidelijk nog veel meer te bieden en alleen daarom is zo'n bundel als deze de moeite waard.

Wat mij is opgevallen is dat er best veel verhalen beschreven zijn vanuit het perspectief van een kind. Zowel oudere als jongere schrijvers doen dat. Het is niet een perspectief dat mij trekt en misschien dat het daarom ook meer bij me bleef hangen.
Daarnaast komen moord en dood ook opmerkelijk vaak voor. Het kan natuurlijk dat de samensteller, Joost Zwagerman, hier een persoonlijke fascinatie voor had en daarom juist deze verhalen heeft uitgekozen maar het kan ook dat er nu eenmaal veel over geschreven wordt. Niet verwonderlijk aangezien we er allemaal mee te maken hebben of krijgen.

De verhalen staan in chronologische volgorde van het geboortejaar van de auteurs. Ik lees boeken altijd systematisch van voren naar achteren en daardoor kreeg ik nu een mooi beeld van 1880 tot 2005 waarin de tijdgeestverschuiving voelbaar is en de verschillende literaire stromingen als een film aan me voorgeschoteld werden. Zoals het naturalisme, experimentele teksten en de hedendaagse helderheid.

Van alle auteurs waren het voornamelijk de Vlaamse waarvan ik nog nooit gehoord had. Blijkbaar krijgen deze veel minder aandacht in ons Nederlands onderwijs of in de Nederlandse media. Dat bevreemd me wel enigszins omdat Vlamingen toch niet meer van Nederlanders verschillen dan Limburgers van Groningers. In ieder geval interessant om nu ook met deze auteurs kennis gemaakt te hebben.

Uiteindelijk heb ik meer dan twee jaar over dit boek gedaan en dat heeft hoofdzakelijk met de dikte van het boek te maken. Het is zo lastig te hanteren dat het niet mee naar buiten is te nemen en alleen rechtop zittend gelezen kan worden terwijl ik het liefst onderuit hangend lees. Wat mij betreft had het beter in een aantal losse delen uitgegeven kunnen worden. Er bestaat een dunnere versie met 100 verhalen en ik begreep dat deze nu ook in het Engels vertaald is. Zo'n dunnere versie lijkt mij handiger als je lezers aan de korte verhalen wil krijgen, een van de motieven van de samensteller om dit boek uit te brengen. Deze 250 verhalenversie is denk ik vooral geschikt voor de lezers die toch al fan zijn van het korte verhaal.


donderdag 10 mei 2018

FLo 7: Ego - Floor de Goede

In dit zevende deel van Flo zijn de de autobiografische strips uit 2007 en 2008 verzameld die eerder op zijn webpagina http://doyouknowflo.nl/ zijn verschenen. Net als in de vorige delen zijn de meeste grappen in een bladzijde met vier plaatjes gevangen. Vreemd genoeg doet de tekenstijl me wat slordig aan terwijl ik juist dacht dat deze strip heel strak getekend was.

Nu weet ik niet of ik verwend ben geraakt door de vele goeie strips die ik heb gelezen of dat ik toch na al die jaren en zoveel stripjes later wat uitgekeken raak op de formule van Flo. Er is niets dat ik kan aanwijzen dat minder goed is maar wellicht voelt het toch te veel van hetzelfde en doet het daarom niet zoveel meer. Misschien is dat ook wel de reden dat er geen deel 8 is uitgekomen terwijl op de website van Floor de Goede de strips wel al die jaren verder zijn gegaan. Opmerkelijk is ook dat ze onregelmatiger verschijnen dan voorheen.

Het voelt het een beetje verdrietig. De vorige delen heb ik destijds met zoveel plezier gelezen dat het nu lijkt alsof er ongemerkt een tijdperk voorbij is gegaan en ik me daar opeens bewust van ben.

maandag 7 mei 2018

Clarkesworld Magazine 140, May 2018

Voor derde achtereenvolgende keer op de voorkant van Clarkesworld Magazine een illustratie van de hand van Nederlander Arthur Haas. En verder in dit mei-nummer zes korte verhalen en vier non-fictie artikelen.

En het eerste verhaal is van de Nederlandse Bo Balder. In het tijdschrift wordt zij omschreven als de eerste Nederlandse auteur die in Clarkesworld Magazine heeft gepubliceerd. Nu denk ik dat er bijzonder weinig andere Nederlandse auteurs bestaan die voor dit tijdschrift in aanmerking komen en ergens vind ik dat best wel jammer. Hoe komt het dat Nederlandse schrijvers dit genre niet massaal hebben omarmd? Daarom ben ik wel blij met Bo Balder en bijvoorbeeld ook Johan Klein Haneveld die dit wel doen. En dan vind ik het helemaal niet zo'n punt dat het niet gelijk van topkwaliteit is.

Not Now gaf mij als lezer een ongemakkelijk gevoel. Het verhaal speelt zich af in een wereld waarin robots in het kwade daglicht staan en mensen die als pro-ro worden gezien uit de gemeenschap worden gebannen. Het blindelings uitsluiten van mensen is angstaanjagend actueel en een kenmerk van de mensheid dat al veel leed heeft veroorzaakt. Scherp gevangen in dit verhaal door Chelsea Muzar.

Farewell, Doraemon geschreven door A Que en vertaald door Emily Jin en Ken Liu is weer een kristalhelder Chinees verhaal. Ik krijg steeds meer het gevoel dat de Chinese verhaalstijl er een is van nuchterheid en duidelijkheid. Eens opletten in de toekomst of dat gevoel bevestigd blijft worden.
Dit verhaal is bijzonder lang voor een kort verhaal, wel vijftig bladzijden lang. En ook duurt het bijzonder lang voordat er science fiction elementen in voorkomen. Tijdens het lezen is het duidelijk dat alles verteld wordt om uiteindelijk een punt te maken en dat maakt ook dat het makkelijk is om te blijven lezen. Uiteindelijk voelde het geheel als een sprookje en eentje die ook wel Westers had kunnen zijn. Intrigerend wel.

Als laatste wil ik nog iets kwijt over Michael F. Flynn zijn In Panic Town, on the Backward Moon. Dit verhaal heeft alles weg van een western op Mars vermengd met een whodunnit. Het vermengen van genres vind ik wel verfrissend. Want waarom je als schrijver bij een bepaald genre houden? Genres zijn ook alleen maar ontstaan om ergens een naam aan te kunnen geven. Dus ja, leuk om op Mars eens wat anders mee te maken dan het standaard worstelen met de elementen van deze planeet.

woensdag 2 mei 2018

Fahrenheit 451 - Ray Bradbury


Het was een podcast over dit boek waardoor ik niet langer meer kon wachten en eindelijk dit boek ben gaan lezen. Ik had het alleen in een Nederlandse vertaling voor handen maar ik denk dat het voor dit verhaal niet echt uitmaakt in welke taal je het leest.

Deze science fiction klassieker komt uit 1953 en is nog steeds actueel. Kijk alleen maar naar de verfilming die dit jaar naar aanleiding van dit boek uit gaat komen.
Het boek verraadt alleen zijn leeftijd omdat het in de toekomst afspeelt maar er nog steeds volop gerookt wordt. Daarnaast is het angstaanjagend hoe scherp Ray Bradbury de toekomst voor ogen heeft gehad. Zo hebben de mensen amper werkelijk contact met elkaar en lopen ze voortdurend met schelpjes in hun oren waar ze liever naar luisteren dan naar andere mensen direct om zich heen. Dit soort details deden mij de rillingen over mijn rug lopen. Hoe kan iemand dit in 1953 al voorzien hebben?



Gelukkig is het hoofdverhaal (nog) niet in onze Westerse werkelijkheid te bemerken. Namelijk dat boeken uit den boze zijn en stelselmatig worden verbrand door brandmannen. Boeken zijn het kwaad omdat ze mensen in verwarring brengen met nieuwe gedachten. En op die manier worden mensen ongelukkig. Het is ook niet de bedoeling dat mensen zich van elkaar onderscheiden. Daar worden mensen namelijk ook ongelukkig van. Je weet wel vroeger op school waar de slimsten in klas degenen waren die het meest gepest werden. Slimheid is onwenselijk, dat wisten we als kind al. Leeghoofdigheid is voor de massa en zo is iedereen gelukkig.
Het is dat je weet dat het pure flauwekul is en juist deze manier van denken het kwaad is maar je zou het toch bijna gaan geloven.

Kortom een prachtboek dat door elke science fiction liefhebber vast zeer gewaardeerd wordt. Het is ook een boek waar nog wel eens naar verwezen wordt waardoor het ook handig is om er iets van te weten. Ik ben in ieder geval blij dat ik nu ook het thema begrijp en even in deze boekenbanwereld heb kunnen leven om te voelen hoe gevaarlijk dit soort gedachten zijn.

dinsdag 1 mei 2018

The Mirror of Love - Alan Moore & José Villarrubia


In dit boek wordt de poëtische tekst van Alan Moore over homoseksualiteit door de eeuwen heen afgewisseld met kunstzinnige foto's gemaakt door Jośe Villarrubia. In de inleiding vertelt David Drake de aanleiding voor deze uitgave namelijk na deze tekst in theatrale vorm te hebben uitgedragen, wilden David Drake en Jośe Villarrubia deze tekst een meer eeuwigheidswaarde meegeven en hoe beter dan in boekvorm. Alan Moore vond het prima en heeft zich er verder niet mee bemoeit.


De inhoud van de tekst vond ik op zich al interessant genoeg maar door deze opsomming door Alan Moore voorgelegd te krijgen, wordt het gelijk intens en is er geen ontkomen aan dat het hier over liefde gaat, echte liefde. Het lijkt wel alsof Alan Moore alles doorleeft kan krijgen.


Er zitten behoorlijk wat verwijzingen in naar dichters en denkers uit de geschiedenis en ik heb dan ook heel wat op internet op zitten zoeken om alle zinnen te kunnen volgen. Dit leverde mij een lachsalvo op nadat ik het uit had en bij de bijlagen kwam waarin onder andere al deze figuren uit de geschiedenis toegelicht worden. Toch vond ik het opzoeken op internet geen verloren tijd want daardoor was ik langzamer door de tekst gegaan en kon het beter tot me doordringen.

De foto's zijn een mooie omlijsting van de tekst. Het ene beeld spreekt mij meer aan dan het andere maar alles heeft zijn weerslag op de woorden die daarvoor geschreven zijn. Dit geeft de beleving van de tekst ook nog eens een keer extra diepte mee.

O ja, nog even terug naar Alan Moore. Nu wij zo gewend zijn aan internet is het bijna onbegrijpelijk dat Alan Moore al deze kennis heeft weten te vergaren uit boeken. Ik kan me bijna niet meer voorstellen hoe dat geweest moet zijn.

Clarkesworld Magazine 207 December 2023

Met The Gift in de zeer herkenbare stijl van Matt Dixon op de voorkant bevat het decembernummer van Clarkesworld Magazine acht science fic...